1. Wat zijn vrijwillige koolstofcertificaten?
Vrijwillige koolstofcertificaten zijn verhandelbare eenheden die bedrijven en organisaties kunnen kopen om hun CO₂-uitstoot te compenseren. Elk certificaat vertegenwoordigt de reductie of vastlegging van één ton CO₂ door middel van projecten die CO₂-uitstoot voorkomen of vastleggen, zoals herbebossing, duurzame energieopwekking of innovatieve bouwmaterialen die CO₂ opslaan. Er zijn aparte certificaten voor reductie van uitstoot, en daadwerkelijke vastlegging (het opruimen van CO₂).
2. Waarom bestaan vrijwillige koolstofcertificaten?
Vrijwillige koolstofcertificaten bestaan om bedrijven de mogelijkheid te geven om vrijwillig hun CO₂-voetafdruk te verkleinen, zelfs buiten de wettelijke kaders. Dit ondersteunt de overstap naar een klimaatvriendelijke economie en biedt financiële stimulansen voor projecten die bijdragen aan de vermindering en/of vastlegging van broeikasgassen.
3. Hoe kunnen ze bijdragen aan de transitiedoelen?
Ze bieden bedrijven en overheden de kans om financieel bij te dragen aan de energie- en materiaaltransitie door te investeren in projecten die CO₂ reduceren of vastleggen. Deze projecten dragen bij aan de nationale en internationale klimaatdoelstellingen, en zorgen ervoor dat bedrijven actief bijdragen aan de verlaging van de uitstoot terwijlzonder dat ze hun eigen processen drastisch hoeven te veranderen. Als bedrijven hun (nog) niet te voorkomen uitstoot opruimen met vastleggings-certificaten, dan creëren zij daarmee een kostenpost op hun balans en daarmee een stimulans om de transitie van fossiel naar duurzaam door te zetten.
4. Wat kun je er mee als bedrijf of maatschappelijke organisatie?
Bedrijven kunnen vrijwillige koolstofcertificaten gebruiken om hun eigen uitstoot te compenseren, hun duurzaamheid te verbeteren en hun reputatie als milieubewuste organisatie te versterken. Voor maatschappelijke organisaties bieden ze een mogelijkheid om te investeren in duurzaamheid en klimaatprojecten, en tegelijkertijd invloed uit te oefenen op beleid en bewustwording. Doordat er een kostenpost op de balans komt die terugloopt als het bedrijf uitstoot voorkomt, ontstaat er ook een prikkel om verder te verduurzamen.
5. Welke regels gelden er voor vrijwillige koolstofcertificaten?
Vrijwillige koolstofcertificaten zijn niet specifiek gereguleerd, maar moeten wel voldoen aan generieke standaarden zoals ISO en landelijke equivalenten, in Nederland de NEN. worden gereguleerd door internationale standaarden zoals Verra (VCS) en Gold Standard. Deze standaarden stellen regels op over de verificatie van CO₂-reductieprojecten en zorgen ervoor dat de emissiereducties daadwerkelijk plaatsvinden.
6. Wie reguleert deze certificaten en hoe betrouwbaar zijn ze?
De certificaten worden vrijwillig gereguleerd door onafhankelijke organisaties zoals Verra en Gold Standard, die zorgen voor de verificatie en validatie van de CO₂-reductieclaims. In Nederland zijn Stichting Nationale Koolstofmarkt en ONCRA actief.
Deze standaarden waarborgen de betrouwbaarheid door nauwkeurige metingen en regelmatige audits van de projecten zodat zij voldoen aan de ISO normen.
7. Welke rol speelt de Europese Unie hierin?
De Europese Unie speelt een belangrijke rol in het faciliteren van vrijwillige koolstofmarkten door wetgeving en beleidskaders op te stellen die vrijwillige compensatieprojecten ondersteunen. Europa ontwikkelt een eigen certificeringsstandaard, de Carbon Removal Certification Framework (CRCF), die vanaf 2027 in werking kan treden.
Ook stimuleert de EU bedrijven om deel te nemen aan koolstofcompensatie om de Europese klimaatdoelen te halen.
8. Kan ik er mijn voetafdruk mee compenseren of verlagen?
Ja, bedrijven en organisaties kunnen vrijwillige koolstofcertificaten kopen om hun CO₂-uitstoot te compenseren en hun totale koolstofvoetafdruk te verlagen. Dit kan helpen om aan de eigen duurzaamheidsdoelstellingen te voldoen en bij te dragen aan globale CO₂-reductie.
9. Voor welke producten of activiteiten zijn koolstofcertificaten het meest effectief?
Koolstofcertificaten zijn vooral effectief voor activiteiten zoals energieopwekking, transport en industriële processen. In de bouwsector kunnen ze worden gebruikt om projecten te ondersteunen die biobased materialen gebruiken, zoals hout en hennep, die CO₂ opslaan. In de landbouw kunnen ze zowel productie van biobased materialen als vastlegging van CO₂ in bodems stimuleren.
10. Hoe worden ze toegepast om het gebruik van biogrondstoffen in de bouw te stimuleren?
Koolstofcertificaten kunnen worden gekoppeld aan bouwprojecten die gebruikmaken van biogrondstoffen, zoals hout, bamboe of hennep, die gedurende de levensduur van het gebouw CO₂ vastleggen. Hierdoor worden deze projecten financieel aantrekkelijker en wordt het gebruik van duurzame materialen gestimuleerd. Dit versnelt de transitie van fossiele (beton, staal) naar duurzame materialen.
11. Welke waarde hebben koolstofcertificaten lokaal met betrekking tot vezelteelten voor de bouw?
Lokale vezelteelten zoals hennep en vlas, die CO₂ opnemen tijdens hun groei, kunnen bijdragen aan regionale duurzame bouwketens. Koolstofcertificaten kunnen de waarde van deze gewassen verhogen door de vastgelegde CO₂ te verhandelen als compensatie, wat een extra inkomstenbron creëert voor landbouwers.
12. Kan ik additionele milieueffecten onderdeel maken van een koolstofcertificaat?
Ja, koolstofcertificaten kunnen vaak worden uitgebreid met "co-benefits", zoals biodiversiteit, waterbeheer of sociaal-economische voordelen. Veel certificeringsstandaarden bieden de mogelijkheid om deze extra voordelen te certificeren naast de CO₂-reductie.
13. Wat betaal ik voor koolstofcertificaten?
De prijs van koolstofcertificaten varieert sterk, afhankelijk van het type project, de locatie en de certificeringsstandaard. Certificaten uit projecten in ontwikkelingslanden zijn vaak goedkoper dan die uit Europese projecten. De prijzen kunnen variëren van enkele euro’s per ton CO₂ tot honderden euro’s per ton. Certificaten die uitsluitend de vastlegging weergeven (dus niet de reductie van uitstoot) hebben een hogere waarde.
14. Waarom zijn de kosten veel hoger dan bijdragen aan een bos in Bolivia?
Projecten in ontwikkelde landen hebben vaak hogere kosten vanwege striktere regelgeving, hogere arbeids- en grondkosten en complexere certificeringsprocedures. Dit maakt CO₂-reductieprojecten in Europa of Noord-Amerika duurder dan vergelijkbare projecten in ontwikkelingslanden, zoals herbebossing in Bolivia.
15. Hoe worden koolstofcertificaten gekoppeld aan bouwmaterialen en gewassen?
Koolstofcertificaten kunnen worden gekoppeld aan de vastlegging van CO₂ in biobased bouwmaterialen zoals hout, hennep en vlas. Deze materialen slaan tijdens hun levensduur CO₂ op, en de hoeveelheid opgeslagen koolstof kan worden gecertificeerd en verhandeld als koolstofcertificaten.
16. Wat is het verschil tussen project- en productcertificaten?
Projectcertificaten: Worden toegekend aan grootschalige projecten die CO₂ vastleggen of verminderen, zoals herbebossing of windparken, of een heel gebouw.
Productcertificaten: Worden gekoppeld aan specifieke producten, zoals bouwmaterialen die CO₂ opslaan (bijvoorbeeld biobased materialen). Deze certificaten zijn direct gekoppeld aan de CO₂-opslagcapaciteit van een product gedurende zijn levenscyclus.
17. Wat kan ik als bedrijf doen met Construction Stored Carbon Credits?
Bedrijven kunnen Construction Stored Carbon Credits gebruiken om te investeren in duurzame bouwprojecten die CO₂ vastleggen in materialen zoals hout en hennep, en de. Je CO2-vastlegging zo opnemen in de eigen boekhouding. Dit is goed voor de reputatie, geeft een goed gevoel voor medewerkers, en helpt bij het behalen van duurzaamheidsdoelen zoals gerapporteerd volgens het CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive). Ook helpt het bedrijven economisch klimaatbestendig te worden (oftewel de risico’s van klimaatbeleid te beheersen), omdat het betalen voor vastlegging van de uitstoot een kostenpost op de balans creëert die terugloopt als het bedrijf uitstoot verlaagt, en daarmee de transitie klimaatpositief maakt.
Dit helpt bedrijven hun voetafdruk te verkleinen en bij te dragen aan een circulaire economie.
18. Wat kan ik als overheid doen met Construction Stored Carbon Credits?
Overheden kunnen CO2-vastlegging subsidiëren als effectieve uitvoering van klimaat-, natuur- en stikstofbeleid. Overheden kunnen beleid ontwikkelen om de bouwsector te stimuleren om Construction Stored Carbon Credits te gebruiken. Dit kan door subsidies, belastingvoordelen of andere financiële prikkels te bieden aan projecten die biobased materialen en CO₂-opslag bevorderen. Vanuit de Nationale Aanpak Biobased Bouwen experimenteert de overheid met het opkopen van koolstofcertificaten. Dat is dan geen subsidie meer maar een bewuste aankoop van handelswaar waarmee de teelt van grondstoffen voor de bouw ook kan worden gestimuleerd.
19. Wat kan ik als coöperatie of maatschappelijke organisatie doen met Construction Stored Carbon Credits?
Coöperaties en maatschappelijke organisaties kunnen deze certificaten gebruiken om gemeenschapsprojecten te financieren die bijdragen aan CO₂-reductie en duurzaam bouwen. Ze kunnen ook een belangrijke rol spelen in het bewustmaken van burgers en bedrijven over de voordelen van duurzame bouwmaterialen en CO₂-opslag.
20. Waar kan ik vrijwillige koolstofcertificaten kopen?
Vrijwillige koolstofcertificaten kunnen worden gekocht via gespecialiseerde marktplaatsen , tussenhandelaren en platforms zoals Verra en Gold Standard. Bedrijven kunnen ook direct certificaten kopen via projecten die aan hun duurzaamheidsdoelen voldoen.
21. Hoe weet ik of ze betrouwbaar zijn?
Betrouwbaarheid wordt gewaarborgd door certificeringsstandaarden zoals Verra (VCS) en Gold Standard, SNK, ONCRA en binnen enkele jaren het EU CRCF. Deze organisaties zorgen ervoor dat de projecten voldoen aan strikte regels en dat de CO₂-reducties worden geverifieerd door onafhankelijke auditors.
Waarom koopt het ministerie koolstofcertificaten op?
Hoe werkt het opkoopregeling?
Wanneer ontvang ik het geld uit de regeling?
Wat zijn de voorwaarden waaronder ik als boer mee kan doen met dit opkoopprogramma?
Wat zijn de voorwaarden waaronder ik als verwerker mee kan doen?
Kunnen bouwpartijen ook gebruik maken van de regeling?
Bij wie kan ik terecht voor informatie over de regeling?
Wat gaat de regeling opleveren voor de vezelteelt?